Gedragsverandering door bewustwording: verwaarloosbaar weinig effect

Als je het gedrag van mensen wilt beïnvloeden, doe dat dan bij voorkeur niet door kennis te verspreiden of je campagne te richten op bewustwording. Recent meta-onderzoek laat zien dat dit weinig effect heeft. Ook straffen en de injuctieve sociale norm hebben heel weinig effect op het gedrag.

In deze illustratie zie je verschillende gedragsinterventies gerangschikt op basis van hun effect op het gedrag.
Models of behavioural change intervention efficacy (a-c). 
Fig. 2 in: Determinants of behaviour and their efficacy as targets of behavioural change interventions.

Het meest effectief zijn interventies die zich richten op sociale ondersteuning, het vergroten van de gelegenheid om het gewenste gedrag te vertonen en het vergroten van de vaardigheden van de doelgroep.

De onderzoekers stellen dat beleidsmakers bij overheden zich dus zouden moeten concentreren op interventies die individuen in staat stellen obstakels voor het gewenste gedrag weg te nemen. Vaak trappen we nog in de valkuil door ons te richten op opvallende maar ineffectieve gedragsbepalers zoals kennis en overtuigingen.

Voorbeelden van interventies die kans van slagen hebben:

Omdat het geven van kennis een verwaarloosbaar effect heeft op het gedrag van mensen, zijn onze toolboxen gericht op het gedrag dat we als beleidsmakers graag willen zien. We laten dit gedrag zien, om de doelgroep daarmee te ondersteunen.

Je kunt als gemeente of andere organisatie zelf ook van deze gedragsinzichten gebruik maken. De genoemde voorbeelden van interventies zijn vrij te gebruiken.

Bron: ‘Determinants of behaviour and their efficacy as targets of behavioural change interventions’, Albarracín, Fayaz-Farkhad en Granados Samayoa in Nature Psychology review van 3 mei 2024.


Zie ook de pagina's over Gedrag.