Europees project COCOON over stortplaatsbeheer gaat nieuwe fase in
We hebben er ruim 500.000 van in Europa en circa 6.000 in Nederland: afvalstortplaatsen. Plaatsen die u wilt mijden. Of juist niet? Want zijn afvalstoffen niet ook grondstoffen voor de toekomst die bijdragen aan een circulaire economie? Kan een afvalstortplaats ook niet een andere bestemming krijgen? Samenwerking binnen Europa kan het beeld veranderen en een versnelling teweegbrengen.
Op 21 en 22 februari 2018 zijn stakeholders en partners van COCOON in Cordoba Spanje bijeengekomen. Tijdens de meeting hebben specialisten hun kennis gepresenteerd over milieuaspecten die een rol spelen bij stortplaatsmanagement.
Stand van zaken
Dr. Bernd Engelmann van het Duitse ministerie van Milieu schetste aan de hand van Eurostat gegevens de stand van zaken in Europa over afvalverwerking. Hij liet zien dat er nog steeds grote verschillen zijn in afvalscheiding en verwerking in de Europese Unie. Waar de COCOON partnerlanden Nederland, België en Duitsland slechts 2-4 % van hun afval storten is dat in landen als Malta en Cyprus ruim 80%. Spanje staat in de middenmoot.
Historische stortplaatsen
Slechts 10% van de ruim 500.000 stortplaatsen in de EU voldoen aan de EU stortrichtlijn. Voor Nederland zijn dit stortplaatsen die vallen onder het regime van de Wet milieubeheer. Het overgrote deel van alle stortplaatsen in Europa zijn een erfenis uit het verleden. Vaak is onbekend welke stoffen er in het stortlichaam zitten en wat de risico’s hiervan zijn.
Duurzaam landgebruik
Daarnaast streeft de EU een dynamisch landgebruik na (“no net landtake” vanaf 2050), een landgebruik waarbij we duurzaam omgaan met de ondergrond en het beschikbaar landoppervlak zoveel mogelijk benutten. Hier lijkt een tegenspraak met de EU stortwetgeving, waar strikte richtlijnen gelden hoe een stortplaats voor minstens 30 jaar afgedekt en beheert moet worden! In Nederland wordt dit vaak uitgelegd als “eeuwigdurende nazorg”.
Circulaire Economie
Afval is een grondstof! Eén van de gesignaleerde kansen voor stortplaatsmanagement is de verbinding van afval met de circulaire economie. Piet Wens van Pollux (België) betoogt dat wanneer u de processen die in het stortlichaam plaatsvinden goed begrijpt, er volop kansen zijn voor oude en nieuwe stortplaatsen als bron van energie. Hij spreekt daarom liever over ‘carbon management’.
Meervoudig investeren en optimaal benutten
Ron Nap (gemeente Apeldoorn /UP Bodemconvenant) hield een inspirerende presentatie over meervoudig investeren. Om de ruimte die een stortplaats inneemt duurzaam te benutten, moeten zowel de belevingswaarde, gebruikswaarde als toekomstwaarde optimaal gebruikt worden. Momenteel wordt in Nederland een revolverende fonds ontwikkeld dat voor de herontwikkeling van stortplaatsen voor meer financiële zekerheid kan zorgen. Ron: “kijk samen met de gemeenschap meer naar de kansen voor het gebied en niet alleen naar te nemen maatregelen vanuit het stortlichaam”.
Conclusie
Het project COCOON brengt stakeholders bij elkaar en stimuleert hen om met een vernieuwende blik naar het Europese afvalbeleid te kijken. De beleidsvelden circulaire economie, duurzame gebiedsontwikkeling en afvalbeheer kunnen elkaar in de toekomst versterken.
De volgende bijeenkomst wordt op 5 en 6 juni 2018 georganiseerd door RWS leefomgeving in Nederland. Onderwerp is “Interim ruimtelijk gebruik van stortplaatsen”.
Voor informatie kunt u contact opnemen met Jan Frank Mars (janfrank.mars@rws.nl) of Fons van de Sande (fons.vande.sande@rws.nl).
