Europees project COCOON: Risico’s van methaan en percolaat bij bestaande stortplaatsen
Op 5 en 6 februari 2019 vond de zevende interregionale kennisuitwisseling plaats in Potsdam. Daar stonden twee grote milieurisico’s van stortplaatsen centraal: methaan dat als broeikasgas vrijkomt bij anaerobe afbraakprocessen én het percolaatwater dat vrijkomt uit een stortlichaam.
Hoofddoel van COCOON is het ontwikkelen van beleidsinstrumenten voor duurzaam stortbeheer. Stortplaatsen in Europa moeten voldoen aan de Europees stortrichtlijn.
Van statisch naar dynamisch gebruik van stortplaatsen
Volgens het Stortbesluit Bodembescherming is het doel om de stortplaats na beëindiging van de stortactiviteiten te isoleren, te beheersen en te controleren (IBC). Dit is van toepassing op alle stortplaatsen die operationeel zijn na 1 september 1996. Door het ‘op slot’ zetten van een gesloten stortplaats ontstaat een statische situatie die ook hoge nazorgkosten met zich meebrengt. Bovendien zijn (oude) stortplaatsen ook potentiele bronnen voor secundaire grondstoffen. De uitdaging is; hoe te komen van een stortplaats met een onveranderde eindbestemming (statisch) naar een dynamisch circulair stortbeleid.
Methaan
Methaanemissies uit stortplaatsen dragen in belangrijke mate bij aan het broeikaseffect. Circa 60-70% van het stortgas bestaat uit methaan. Volgens het model van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) is methaan uit stortplaatsen de belangrijkste bron van broeikasgassen in de sector ‘afval en afvalwater’. Slechts een kwart van het vrijkomend methaan wordt afgevangen. De rest verdwijnt in de atmosfeer.
Deskundigen uit Duitsland, Nederland en Malta hebben presentaties gegeven over de EU Stortrichtlijn en het EU Landfill Gas Control Guidance document. Daarnaast is aandacht besteed aan de toepassingsmogelijkheden van stortgas. Uit oude stortplaatsen komt zogenaamd zwak gas vrij (ruwweg minder dan 20% methaan). Professor Julia Geberts van de TU Delft presenteerde een methode om in-situ het methaan af te breken in de deklaag van de stortplaats om de emissiereductie zo eenvoudig mogelijk en tegen zo laag mogelijke kosten uit te voeren.
Om de nazorg eindig te maken zijn in Duitsland toegepaste technieken door professor R. Stegmann van het IFAS Hamburg gepresenteerd. Door beluchting van het stortlichaam wordt het emissiepotentieel versneld verkleind. Een vergelijkbare techniek wordt in Nederland overigens ook in drie pilotprojecten toegepast.
Stortgasboilers
Percolaat
Afvalstortplaatsen bevatten water dat via het stortlichaam infiltreert in de bodem. Dit percolaat moet in verband met de aanwezige verontreinigingen opgevangen en behandeld worden voor het in het grondwater terechtkomt. In Potsdam zijn de ontwerpprincipes voor de opvang en behandeling van dit percolaat zoals in Duitsland toegepast gepresenteerd door Ir. Gerd Burkhardt van het ICP Karslruhe. Daarnaast heeft Elena Aguirre Lora van SADECO een geofysisch onderzoek om ophopingen van percolaat te detecteren, toegelicht.
Resultaat toepassen ERT (Electrical Resistivity Tomography)
De gepresenteerde innovaties dragen significant bij aan een reductie van de nazorgkosten van stortplaatsen. Idealiter kunnen zij ervoor zorgdragen dat deze nazorg eindig wordt. Hierdoor wordt nazorg en risico’s van stortplaatsen na beëindiging van de stortactiviteiten niet door geschoven naar de volgende generaties. Om optimaal gebruik te maken van deze innovaties wordt deze kennis binnen COCOON gedeeld door de inbreng van zogenaamde ‘good practices’. Zie de inmiddels door Interreg Europe geaccordeerde good practices.
Afvalstortplaats Schöneiche (D)
Tunnel onder het stortlichaam voor inspectie en reinigen percolaatafvoer
