Circulaire economie in Midden en West-Brabant

Circulaire speerpunten/thema’s:

Circulair en biobased produceren, koppelen ketens en reststromen, hergebruik van grondstoffen, levensduurverlenging van producten en goederen.

Een interview:Circulaire economie in West-Brabant

“Het raamwerk is het kader waarbinnen de urgentie, de kansen en de ambitie van de regio staat omschreven,” vertelt Mark. “Circulaire economie was namelijk relatief nieuw in onze regio. Daarom startte ik met het afnemen van interviews binnen alle 16 gemeenten. Om te inventariseren waar ze staan, mee bezig zijn en of er al circulaire successen zijn geboekt.

Gele en rode kaart

Zo had de gemeente Roosendaal al een goed functionerende milieustraat waar ze een publiekscampagne voor op hadden gezet. Onderdeel daarvan was de gele en rode kaart voor als inwoners verkeerd afval aanbieden. Een mooi initiatief als goed voorbeeld voor de rest van de regio. Iedere gemeente moet het thema op de agenda zetten en er een start mee maken. Enerzijds om de grote kilometers voor te bereiden, anderzijds om direct meters te gaan maken. Van alles wat we maken gooien we 90% weg. Dat moet echt anders.

Best practices

In onze regio hebben we vier topsectoren: hightech maintenance, logistiek, agrofood/biobased economy en creatieve dienstverlening. Dat zijn dus logische partners waarbij je circulariteit op de agenda wilt hebben. We zetten in de regio flink in op een biobased economy. Daarom hebben we ook een lectoraat van de Avans Hogeschool in Breda. Maar naast dit soort keuzes is het ook belangrijk om te kijken waar de energie zit, hierop in te spelen en van te leren. We organiseren leercurves door de best practices in de schijnwerpers te zetten en te delen.

Beperkte invloed

We conformeren ons aan de landelijke ambitie van 50% circulair zijn in 2030, maar met de kanttekening dat we er niet altijd invloed op hebben. Denk aan de hoeveelheid grondstoffen die het bedrijfsleven gebruikt, producten die inwoners gebruiken en apparaten die ze laten repareren, weggooien of naar de kringloopwinkel brengen. Het is een hele brede opgave in de maatschappij en daarom legde ik in het uitvoeringsplan eerst de focus op de vraag waar we als gemeente direct invloed op hebben. Bij de inkoop van gemeentelijke organisaties gaat het om honderden miljoenen euro’s per jaar. Hierin kunnen we allemaal circulaire keuzes maken, waardoor we circulaire bedrijven bevoordelen ten opzichte van bedrijven die deze keuze nog niet maken. Zo hebben interne keuzes invloed op externe partijen.”

Goede voorbeeld geven

In deze fase is regio West-Brabant vooral bezig met netwerken en het bouwen van het ecosysteem. Met kennisinstellingen, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, maar ook gemeenten onderling. Mark: “We gaan events en congressen organiseren om koplopers in de spotlights te zetten en samen met het bedrijfsleven - en dan vooral ketens - toewerken naar afspraken met sectoren die voor de regio belangrijk zijn en een grote impact hebben op een circulaire economie. Ook kijken we naar bedrijvenparken die onderling meer productiemiddelen kunnen uitwisselen en grondstoffen van elkaar kunnen gebruiken. We zijn nog niet zover dat we een bepaalde grondstoffenstroom of doelgroep hebben uitgekozen voor onze strategie. Een bewuste keuze, omdat we vinden dat we eerst zelf het goede voorbeeld moeten geven voordat we aan de partners kunnen vragen wat zij gaan doen en hoe ze dat gaan doen. Eerst dus onze eigen inkoop circulair inrichten, invloed uitoefenen op de milieustraat en de bedrijvenparken, en met bijeenkomsten de triple helix partners inspireren en samenbrengen.

Vier problemen

Circulaire economie draagt bij aan vier grote, maatschappelijke problemen: de reductie van CO2, verminderen van leveringsrisico’s, biodiversiteitsdoelen en het voorkomt milieuvervuiling. In onze regio bevindt zich een maakindustrie en onze arbeidsmarkt hangt hier uiteraard mee samen. Als we niet op een meer circulaire wijze gaan produceren en dat niet slim organiseren, dan verdwijnen er banen. Hoe sneller en beter we dat transitieproces kunnen organiseren, hoe beter de uitkomst is.

Change Agents

Bij raadsleden en bestuurders ontbreekt het vaak nog aan kennis wat circulaire economie precies inhoudt. Ook wat de urgentie is en hoe circulariteit bijdraagt aan de klimaatdoelen, maar bijvoorbeeld ook aan werkgelegenheid. We organiseren daarom regelmatig een themacafé voor alle raadsleden van alle gemeenten. Zo heeft Klaske Kruk, oprichter van Circularities en uitgeroepen tot Circular Hero in 2021, een lezing gegeven en vond er een discussietafel plaats met de triple helix partners om zo de raadsleden goed mee te geven wat een circulaire economie nu precies inhoudt. Ook met het oog op hun verkiezingsprogramma waar ze het hopelijk een plek in geven. In 2022 gaan we workshops organiseren om best practices te delen. Ook willen we bij iedere gemeente een circulaire Change Agent aanstellen om het veranderproces intern te begeleiden.”

Contactpersoon: Mark Kok