Nieuwe ambtelijke rollen nodig voor circulaire transitie
Amsterdam wil in 2026 als gemeente circulair werken en in 2030 de helft minder materiaal gebruiken. Om deze transitie succesvol te maken, zijn nieuwe rollen voor ambtenaren nodig. Dat is na afgelopen jaar de conclusie van een leergemeenschap van Amsterdamse ambtenaren die dagelijks betrokken zijn bij de circulaire transitie in de stad.
De belangrijkste vraag hierbij: welke rol heb ik als ambtenaar te vervullen in de transitie naar een circulaire economie? Volgens Dutch Research Institute For Transitions (DRIFT) dat deze leergemeenschap begeleidt, is de belangrijkste les om ambtenaren vertrouwen, ruimte en rugdekking te geven om buiten gebaande paden te gaan.
Hierin komen drie verschillende rollen naar voren om transformatief leiderschap mogelijk te maken. Deze rollen zijn niet specifiek voor de gemeente Amsterdam, maar voor alle organisaties waar soortgelijke uitdagingen spelen.
- 1. De ‘verbinder’
Deze verbinders zijn mensen met ervaring, sociaal vaardig en makkelijk schakelend. Ze zijn koppig en creatief. Hiermee is de verbindende ambtenaar in staat een weg te vinden door organisatorische barrières. Ze zoeken alternatieve wegen om ondanks weerstand toch iets voor elkaar te krijgen. Ze lijken hiermee de sleutel naar nieuwe normen, regels en structuren. - 2. De ‘coalitiebouwer’
De coalitiebouwer is iemand die niet probeert alle betrokken partijen mee te krijgen, maar actief op zoek gaat naar kleinere coalities. Zogenaamde coalitions of the willing. Bijvoorbeeld rond thema’s als houtbouw of duurzame bedrijfsterreinen. Doel is niet het hele bedrijfsleven mee te krijgen, maar gericht op zoek te gaan naar partijen die zich herkennen in de circulaire opgaven. - 3. De ‘gebiedsmakelaar’
Ook de relatie met de gemeenschap vraagt om nieuwe invulling van ambtelijke rollen. ‘Traditionele’ gebiedsmakelaars ontpoppen zich nu vaak als ambassadeur van een circulair initiatief die een project langs de complexe ambtelijke molen loodsen. Heeft een circulair initiatief niet zo’n bevlogen ambassadeur? Dan vervliegt de energie. Daarom pleit DRIFT voor een ‘gebiedsmakelaar 2.0’ die bijvoorbeeld meer afstemt met het netwerk van duurzaamheidscoördinatoren en beter zicht heeft in de beschikbare instrumenten van een gemeente.
Op de website van Binnenlandsbestuur kun je meer lezen over de leergemeenschap. Ook vind je hier het essay dat DRIFT publiceerde.
