Kunststofrecyclaat

Het rijksbrede programma Nederland circulair in 2050 heeft als doel om uiterlijk in 2050 geen primaire grondstoffen meer te gebruiken. Om dit doel te realiseren zijn er verschillende transitieagenda’s opgesteld door vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, ngo’s en overheden. We streven ernaar in 2030 50% minder primaire grondstoffen te gebruiken. Voor kunststoffen zijn deze doelstellingen nader uitgewerkt in onder andere de Transitieagenda Kunststoffen en het nationale Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie 2019-2023.

In een circulaire economie is kunststof van waarde én blijft het van waarde. In 2050 hebben kunststoffen een geringe voetafdruk. Ze zijn gemaakt van gerecyclede of hernieuwbare kunststoffen van gegarandeerde kwaliteit. Er is niet langer sprake van verbranding van plastics en onnodig materiaalgebruik behoort tot het verleden. Met de circulaire kunststofeconomie levert de sector een bijdrage aan de klimaatdoelstellingen. Er worden geen zorgwekkende stoffen in kunststoffen verwerkt die een gevaar opleveren voor de volksgezondheid en het ecosysteem. Door het sluiten van de kunststofketen zorgen producenten, retailers en consumenten ervoor dat macro- en microplastics niet langer lekken naar het milieu. Het gebruik van kunststofrecyclaat ter vervanging van virgin materiaal is één van de actielijnen uit de Transitieagenda Kunststoffen die helpt om de kunststofketen verder te sluiten.

Een belangrijk obstakel in de transitie naar een circulaire kunststofeconomie is de beschikbare hoeveelheid recyclaat van de juiste kwaliteit en de marktvraag naar kunststof recyclaat. De Transitieagenda Kunststoffen probeert vraag en aanbod van gerecyclede kunststoffen beter op elkaar af te stemmen. De doelstelling: vanaf 2030 wordt jaarlijks 1.000 kton kunststof recyclaat toegepast. De uitwerking hiervan is vastgelegd in het Actieplan Toepassen Kunststof Recyclaat.

Rijkswaterstaat helpt via verschillende routes om de markt voor kunststofrecyclaat te stimuleren. Bijvoorbeeld met het programma Kunststof Verpakkingsafval als Grondstof (KVG), waarmee we de markt voor recyclaat in kaart hebben gebracht. We hebben onderzoeken uitgevoerd, kennissessies met de sector gehouden en 15 pilots geselecteerd, ondersteund en afgerond. Deze brede aanpak heeft veel aandacht en energie opgeleverd voor het toepassen van recyclaat. Bovendien zijn er succesvolle innovaties opgestart en verder ontwikkeld. KVG is uitgevoerd met het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) en met MVO Nederland en Polymer Science Park als onderaannemers. Het programma is in maart 2020 officieel afgesloten. De uitkomsten van de pilots blijven beschikbaar ter inspiratie voor uw eigen projecten.

Voor het Versnellingshuis Nederland circulair! is een moonshot project uitgevoerd, in samenwerking met MVO Nederland en Polymer Science Park. We hebben een selectie gemaakt van productgroepen waarin het toepassen van (veel) recyclaat kansrijk is. Ook hebben we een stappenplan ontwikkeld hoe we deze toepassing met de betrokken partijen in de keten te organiseren. Dit wordt nu al in de praktijk toegepast voor de productgroepen verfemmers en shampooflessen.

In een Buyer Supplier Group (BSG) brengen we inkopers en leveranciers samen. We zien circulair inkopen als een van de instrumenten om de markt voor recyclaat verder te ontwikkelen. Als opdrachtgevers expliciet vragen om producten van recyclaat, spelen marktpartijen hierop in. Daardoor trekt de markt voor recyclaat aan. Daarnaast werken we aan de verplichting van een percentage kunststofrecyclaat in geselecteerde producten.

In samenwerking met MVO Nederland hebben we een BSG Circulaire kunststoffen gehouden. Doel was om te verkennen of inkopen een effectief instrument is om meer recyclaat toe te passen in kunststof producten. In de BSG hebben we voor een aantal productgroepen een ambitie en marktvisie ontwikkeld en geïmplementeerd. De eerste implementaties zijn bedoeld als inspiratie voor andere productgroepen.