Bij het Koningsdagfeest in het Noord-Hollandse Limmen wilde de organisatie de afvalberg verkleinen. Daarom besloten ze de 10.000 wegwerpbekers te vervangen voor herbruikbare bekers. Organisator Berno Snijder deelt de uitdagingen en resultaten.
Datum: juni 2024
"Het grote voordeel is natuurlijk het positieve effect op de afvalberg."
Hoe werkt het?
'Voor het Koningsdagfeest werken Stichting Oranjefeest Limmen en Muziekvereniging Excelsior jaarlijks samen, waarbij Excelsior de horeca verzorgt en Stichting Oranjefeest het evenement organiseert. Dit jaar zijn we overgegaan op hergebruik als alternatief voor de wegwerpbekers. Ieder jaar gebruikten we ongeveer 10.000 stuks. We gebruiken nu één type beker voor alle dranken: bier, wijn, fris en water. De bekers huren we bij CupXchange en zij regelen zowel het bezorgen, ophalen als het reinigen van de gebruikte bekers.’
'Vooraf heeft het team uitgebreid gesproken over het wel of niet hanteren van statiegeld voor de bekers. Uiteindelijk hebben we besloten om geen statiegeld te vragen aan de bezoekers. Ook reinigen we niet tijdens het evenement. We hebben daarom 10.000 herbruikbare bekers gehuurd. Als tegemoetkoming voor de huur hebben we voor dranken een kleine prijsverhoging doorgevoerd, inclusief vermelding van deze maatregel op de prijslijsten. De inkoopkosten als geheel, voor bijvoorbeeld huur van de bar, het verwerken van afval, de drank, zijn afgelopen jaar gestegen. De gestegen kosten voor glazen zijn daar een onderdeel van, dus we kunnen de stijging niet specificeren naar de bekers.’
‘Gedurende het feest liepen er vrijwilligers over het terrein die de bekers actief verzamelden, net als de gebruikte trays van karton en herbruikbare van hard plastic en hout. Daarnaast stonden er op het terrein verschillende opstellingen met buizen gemaakt van regenpijpen, waar mensen bekers in konden stoppen. Achter de schermen verzamelden we de lege bekers, waar ze werden geteld, leeg gegooid en teruggedaan in de bakken waarin ze geleverd werden. Dit betekende wel dat we twee extra vrijwilligers nodig hadden ten opzichte van de vorige jaren.’
Wat zijn de eerste resultaten en waarom werkt het?
‘De resultaten zijn positief. We zijn erg tevreden over de samenwerking met de leverancier en willen dat volgend jaar graag voortzetten. Uiteindelijk hebben we ongeveer 8.000 herbruikbare bekers gebruikt. Het grote voordeel is natuurlijk het positieve effect op de afvalberg: dit jaar was er beduidend minder afval, en ook het opruimen achteraf ging sneller dan normaal. Het tappen ging gelukkig ook goed. Omdat de bekers net zoals de gehuurde bar en het bier kort voor het evenement werden geleverd, konden we vooraf niet testen of de glazen bijvoorbeeld meer schuim veroorzaakten bij het tappen. Dus het was wel even spannend bij het uittesten van de eerste biertjes.
Van de ruim 8000 bekers die we gebruikt hebben, zijn er 196 niet teruggekomen. Een uitval van 2,37 procent en daar zijn we heel bij mee gezien het open terrein!
Er zijn geen bekers afgekeurd na afloop, bijvoorbeeld bij het reinigen.’
Voor welke uitdagingen stonden jullie?
‘We hadden meer mensen nodig voor het ophalen van de bekers tijdens het evenement en het sorteren achter de schermen. Normaal was één vrijwilliger bezig met opruimen, nu waren het er twee. Eén van de dingen waar we van tevoren over na hebben gedacht is het zelf aanschaffen van bekers. Vragen die daarbij op kwamen waren: hoe maak je ze schoon, hoe krijg je ze droog, hoe bewaar je ze dan een jaar. Dat leek ons wat ingewikkelder. Een mobiele wasstraat hebben we ook over nagedacht, maar we hebben een piekmoment van zo’n twee uur waarin we een paar duizend dranken schenken, daar is niet tegenop te wassen op locatie, denken we.’
We hadden beperkt verlies van bekers dus ik verwacht dat we het volgend jaar op dezelfde wijze doen. We houden redelijk bij wat de kosten versus inkomsten zijn, maar het is een vrijwillige activiteit. We zijn niet bedrijfsmatig bezig, waarbij minutieus de kosten per onderdeel worden berekend en bijgehouden. Sommige bezoekers zagen de prijsverhoging als het "kopen" van de beker, maar gelukkig heeft dat niet tot discussies geleid.'
Welke stappen willen jullie nog zetten?
‘Volgend jaar gaan we hetzelfde doen wat betreft de bekers! En zullen we actief met de standhouders kijken hoe we andere duurzaamheidsverbeteringen kunnen aanbrengen.’
3 tips voor een succesvolle omslag naar herbruikbare bekers bij vrijwilligersverenigingen en open evenementen
- Gebruik één formaat beker voor alle dranken. Dat is makkelijk voor logistiek en bezoekers.
- Kies voor een leverancier als je ontzorgd wil worden.
- Werk je zonder statiegeld? Voorzie tijdens het evenement voldoende vrijwilligers die de verpakkingen actief inzamelen en evalueer nadien of de verpakkingen voldoende terug zijn gekomen.