Zoeken

Vooronderzoek

Op veler verzoek hebben we standaardsets van kleuren, namen en pictogrammen voor afvalscheiding ontwikkeld. Tijdens dit proces hebben ontwerpers en gedragsonderzoekers naar allerlei aspecten gekeken die invloed hebben op de begrijpelijkheid en herkenbaarheid.

Ontwikkeling

Het uitgangspunt bij de ontwikkeling van de pictogrammen was: meer en betere afvalscheiding door betere herkenbaarheid en uniformiteit. Daarom is eerst vooronderzoek gedaan naar de bestaande communicatie over afvalscheiding in Nederland. Tegelijkertijd is onderzocht wat de beste begrippen zijn voor afvalstromen. Op basis hiervan zijn de eerste ontwerpen gemaakt. Deze zijn vervolgens besproken met gedragsexperts. Naar aanleiding van hun inbreng zijn conceptontwerpen ontwikkeld die zijn getest bij het grote publiek. Op basis daarvan zijn de definitieve ontwerpen vastgesteld.

Vanwege diverse verzoeken zijn in een later stadium nog zes extra pictogrammen ontwikkeld: ‘Kleding en Textiel’, ‘Bekers’, ‘Luiers en Incontinentiemateriaal’, ‘Kleine elektrische apparaten’, ‘Gekleurd glas’ en ‘Wit glas’. In 2023 is de set aangevuld met het pictogram ‘Batterijen’. De bijbehorende ‘Richtlijnen voor gebruik (pdf, 885 kB)’ van de pictogrammen en het ‘Stappenplan herkenbare afvalscheiding’ zijn daarop ook aangepast.

Belangrijke conclusies

De belangrijkste zaken die uit de vooronderzoeken zijn gekomen:

  • De kleuren oranje, blauw, geel, groen en grijs zijn het meest ingeburgerd en sluiten aan bij de landelijke communicatie door materialenorganisaties.
  • Het pictogram kan het beste één product zijn dat een representant wordt van de afvalstroom. Meerdere producten zijn per definitie slechts een kleine selectie uit de vele producten die in de afvalstroom mogen. Eén beeld zorgt voor snelle herkenning in verschillende situaties.
  • Voor het pictogram ‘Batterijen’ wordt gebruikgemaakt van een neutraal grijs kader. Alleen bij de belangrijkste afvalstromen voegen we een kleurkader toe. Zo blijft het totale kleurenpalet van de pictogrammen beperkt en ontstaat minder verwarring voor de gebruiker.
  • De ingevoerde statiegeldregelingen op blik en kleine plastic flesjes hebben geen invloed op het gebruik van de huidige pictogrammen voor ‘Plastic verpakkingen’ (flesje) en ‘Blik’ (blikje). Publieksonderzoek wijst uit dat het flesje voor de meeste mensen nog steeds symbool staat voor al het plastic afval, ook nu er statiegeld voor wordt betaald. Hetzelfde geldt voor het blikje, dat mensen nog steeds zien als symbool voor alle metalen verpakkingen
  • Voor de gecombineerde stroom PMD is het verstandig om de namen uit te schrijven. De begrippen plastic, blik en drinkpakken worden het best begrepen.
  • Bij de plastic stroom scheiden de meeste mensen zoals ze dat thuis gewend zijn. De verschillende pictogrammen en benamingen voor varianten kunnen dat niet ondervangen.
  • GFT is een goed ingeburgerde afkorting die de meerderheid van de mensen herkent. Als de benaming ‘GFT en Etensresten’ wordt gebruikt in plaats van alleen ‘GFT’ wordt deze afvalstroom significant beter gescheiden.
  • De papierstroom wordt juist beter gescheiden als de benaming ‘Papier’ wordt gebruikt in plaats van ‘Papier en Karton’. In dat laatste geval worden drinkpakken bijvoorbeeld vaker verkeerd weggegooid.
  • Voor textiel zijn diverse aspecten van belang bij de inzameling. Deze konden helaas niet allemaal in het pictogram verwerkt worden. Bij de test bleek de naam ‘Kleding en Textiel’ met een pictogram van een T-shirt en een theedoek het beste te worden begrepen. Ook had het publiek een voorkeur voor de kleur paars boven roze.
  • Bij bekers was de belangrijkste vraag of er specifieke pictogrammen voor bijvoorbeeld plastic en kartonnen bekers ontworpen moesten worden. Er zijn vele variaties die bovendien voor gebruikers lastig te begrijpen zijn. Daarom is uiteindelijk gekozen voor een generiek pictogram. Aanvullende communicatie is hierbij nodig.
  • Voor het bestaande pictogram ‘Glas’ was de wens om een onderscheid te maken tussen gekleurd en wit glas. De reden is dat nog niet alle gemeenten hun glas door afvalverwerkingsbedrijven kunnen laten sorteren.
  • Voor de inzameling van elektrische apparaten op straat is gekozen om dit te beperken tot een klein formaat. Dit leidde tot de toevoeging van ‘kleine’ aan de term ‘elektrische apparaten’ en afbeeldingen van een strijkijzer, haarföhn en tablet.
  • De kleur cyaan werd voor luiers en incontinentiemateriaal beter herkend door het publiek dan de neutrale kleur grijs.

Meer weten?

Wilt u meer weten, download dan hier de rapporten:

Heeft u nog vragen? Neem contact op met de Helpdesk Afvalbeheer.

Delen