Rapport export gebruikte kleding
Nederland is een van de tien grootste exporteurs van gebruikte kleding ter wereld. Maar liefst 84 procent van ons ingezamelde textiel wordt verkocht in het buitenland. Om meer inzicht te krijgen in de situatie in de bestemmingslanden vroeg Tweede-Kamerlid Kiki Hagen in 2022 om een onderzoek. Als antwoord op die vraag deed Circle Economy in opdracht van het ministerie van IenW (ministerie van Infrastructuur en Waterstaat) onderzoek. De resultaten van dat onderzoek plus aanbevelingen voor regelgeving zijn nu gepubliceerd in het rapport Gebruikt textiel uit Nederland – bestemmingen, gebruik en risico’s.
De aanleiding
Elk jaar gaan er miljoenen kilo’s gebruikt textiel onze grens over, met een waarde van bijna 200 miljoen euro. Als gevolg van een systematische overproductie van de mode-industrie is dat aantal bovendien groeiende. Vanwege de complexiteit van de exportketens is er weinig zicht op wat er precies gebeurt met dit textiel nadat het Nederland heeft verlaten. En dat terwijl circulair-economiebeleid (inter)nationaal steeds meer aandacht heeft voor goed beheer van grondstoffen en afval. Dat vraagt om een beter begrip van deze textielstromen. Naast de milieueffecten zijn ook de sociaal-economische gevolgen meegenomen in het onderzoek.
Het onderzoek
De onderzoekers hebben zich gericht op vijf bestemmingslanden (Polen, Ghana, Kenia, India en Pakistan). Daar zagen ze dat een deel van het gebruikt textiel, zoals beoogd, wordt hergebruikt of gerecycled. Maar ook dat er een deel terechtkomt in vaak ongereguleerde afvalsystemen, zoals de stort of verbranding in de openlucht. Denk aan winterjassen in warme landen als Ghana en Kenia of aan kledingstukken die veel polyester bevatten. In informele handelscircuits is het bovendien moeilijk vast te stellen waar en door wie het afval in het milieu terecht komt. Ook bestaan er sociale risico’s bij dit soort circuits. Denk aan een minder veilige werkomgeving, geen leefbaar loon, schulden en machtsongelijkheid tussen ketenpartners.
Het vervolg
Om deze risico’s aan te pakken is het nodig dat er vanuit de exporterende landen meer aandacht komt voor het naleven van sociale en ecologische normen in de bestemmingslanden. Met de bevindingen uit dit onderzoek kan de overheid beleid maken en richtlijnen opstellen voor handhaving. Ook kan er meer samenwerking worden gestimuleerd tussen belanghebbenden in de waardeketen. Denk aan een uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) die ook de kosten dekt van goed afvalbeheer in de bestemmingslanden. In het rapport staan aanbevelingen voor dit soort regelgeving en worden economische instrumenten aangereikt waarmee textiel circulair kan worden verwerkt. Het ministerie gaat over de uitkomsten en aanbevelingen in gesprek met (inter)nationale partijen om te hiermee aan de slag te gaan.
Lees het Nederlandse rapport Gebruikt textiel uit Nederland: Bestemmingen, gebruik en risico's | Rapport | Rijksoverheid.nl
Lees het Engelse rapport Destinations of Dutch used textiles | Report | Government.nl