Biedt u verpakkingen op de Nederlandse markt aan?
Dan bent u volgens het Besluit beheer verpakkingen verantwoordelijk voor door u in de handel gebrachte verpakkingen, wanneer die afval zijn geworden. Dat betekent dat u het afvalbeheer van deze verpakkingen organiseert en betaalt. Deze regelgeving heet ‘uitgebreide producentenverantwoordelijkheid’ (UPV).
Het doel van de UPV is: afgedankte verpakkingen meer en beter inzamelen, hergebruiken en recyclen. Opruimen van zwerfafval is ook een oogmerk van de UPV. Daarnaast stimuleert het producenten om meer gerecycled materiaal te gebruiken in hun verpakkingen.
Voor wie de verplichtingen gelden
Biedt u beroepsmatig verpakkingen op de Nederlandse markt aan? Dan bent u een ‘producent’ en moet u voldoen aan de UPV-verplichtingen. De gebruikte verkooptechniek is daarbij niet relevant, ook het online aanbieden valt eronder.
Het Besluit beheer verpakkingen maakt onderscheid tussen de volgende producenten. Dit is degene die:
beroepsmatig producten in een verpakking in de handel brengt
beroepsmatig producten in een verpakking invoert
beroepsmatig een ander opdracht geeft de verpakking van producten te voorzien van zijn naam, logo of merkteken
beroepsmatig een verpakking in de handel brengt die pas bij de verkoop aan een product wordt toegevoegd
vanuit het buitenland beroepsmatig producten in een verpakking aan consumenten in Nederland verkoopt
Vrijstelling tot en met 50.000 kg
Producenten die 50.000 kg of minder per jaar aan verpakkingen in de handel brengen zijn vrijgesteld van het betalen van een afvalbeheerbijdrage aan de producentenorganisatie.
Aanmelden bij Verpact verplicht
Voor het UPV-systeem van producentenorganisatie Verpact (voorheen Afvalfonds Verpakkingen) is een 'algemeen verbindend verklaring' (AVV) afgegeven. Dat betekent dat Verpact namens u en de andere producenten collectief aan de UPV-verplichtingen voldoet. U betaalt de producentenorganisatie daarvoor een afvalbeheerbijdrage.
Neem contact op met Verpact, zodat u bij hen bekend bent en u weet hoe zij de UPV-verplichtingen voor u naleven.
Producten die binnen de UPV vallen
Het begrip verpakkingen staat beschreven in artikel 1, eerste lid, onderdeel a, van het Besluit beheer verpakkingen. Kort gezegd zijn verpakkingen:
alle producten die kunnen worden gebruikt voor het insluiten, beschermen, verladen, afleveren en aanbieden van andere producten, van grondstoffen tot afgewerkte producten. Het maakt daarbij niet uit van welk materiaal de verpakking is gemaakt. Bijvoorbeeld glas, kunststof, hout, karton, papier, aluminium of combinaties ervan.
Welke soorten verpakkingen binnen de UPV vallen staat beschreven in artikel 1, eerste lid, onderdelen b t/m d, van het Besluit beheer verpakkingen. Kort gezegd zijn dat:
- verkoopverpakking: een verpakking die onderdeel is van een te verkopen product. Zoals een plastic tube tandpasta, glazen limonadefles, verfblik of papieren chocoladewikkel.
- verzamelverpakking: een verpakking die bedoeld is om meerdere producten, met of zonder verkoopverpakking, gemakkelijk te vervoeren en op te slaan. Zoals een plastic multiverpakking voor zakken chips, folie dat meerdere drankpakken bij elkaar houdt of kartonnen doos met pennen.
- verzendverpakking: een verpakking die bedoeld is om producten, meestal verpakt in verzamelverpakkingen, gebundeld veilig en gemakkelijk te vervoeren en op te slaan. Zoals een met folie omwikkelde houten pallet met dozen met elektr(on)sche apparaten erop, kartonnen verzenddozen, of plastic noppenfolie of omsnoerbanden.
Kunststofverpakkingen voor eenmalig gebruik: binnen het begrip verpakkingen worden er in artikel 15a van het Besluit beheer verpakkingen ook nog kunststofverpakkingen voor eenmalig gebruik onderscheiden van de rest. Hiervoor gelden namelijk deels andere regels. Kort gezegd zijn dat:
verpakkingen die geheel of gedeeltelijk van kunststoffen zijn gemaakt en niet werden bedacht, ontworpen of in de handel gebracht om binnen zijn levensduur meerdere cycli te maken.
Specifiek gaat het om de volgende kunststoffen verpakkingen:
- voedselverpakkingen
- drankverpakkingen en drankflessen tot 3 liter
- drinkbekers
- zakjes en wikkels
De verplichtingen staan in de volgende regelgeving:
Verplichtingen in het kort:
Onderstaande omschrijving van de UPV-verplichtingen gaan over de verplichtingen voor producenten van alle soorten verpakkingen.
Let op: Voor sommige verplichtingen geldt dat producenten die 50.000 kg of minder per jaar aan verpakkingen in de handel brengen, zijn vrijgesteld van die verplichtingen. Als dat zo is, staat het erbij vermeld.
Let op: Voor producenten van kunststofverpakkingen voor eenmalig gebruik gelden aanvullende of andere regels. Deze kunt u vinden op de pagina UPV wegwerpplastic.
1. Melden
De producentenorganisatie verzorgt namens u de melding bij ons.
De producentenorganisatie heeft 6 weken de tijd om de melding te doen, gerekend vanaf de dag waarop de regels voor de producent gelden. Zorg dus dat u zich bij de producentenorganisatie aanmeldt, zodra u nieuw op de markt bent. Vraag de producentenorganisatie wat daarvoor de procedure is en welke informatie moet aanleveren.
Ook wijzigingen van de meldingen moet de producentenorganisatie binnen 6 weken bij ons melden.
Vrijstelling tot en met 50.000 kg
Let op: In de UPV is onderscheid gemaakt tussen producenten die per jaar meer of minder dan 50.000 kg verpakkingen in de handel brengen. Producenten die 50.000 kg of minder per jaar aan verpakkingen in de handel brengen zijn vrijgesteld van de meldingsplicht en de verslagleggingsplicht.
Brengt u meer dan 50.000 kg per jaar in de handel? Dan moet u aan de verplichtingen voldoen. Vraag de producentenorganisatie welke gegevens u voor de melding bij hen moet aanleveren en wanneer. Deze organisatie kan u ook meer informatie geven over de drempel van 50.000 kg verpakkingen per jaar.
2. Passend innamesysteem en statiegeldsysteem
De producentenorganisatie zorgt voor een passende beschikbaarheid van een innamesysteem voor verpakkingen. Hieronder wordt in ieder geval verstaan dat het innamesysteem:
- het hele jaar beschikbaar is
- niet alleen op een locatie is waar de inname en het beheer van de afvalstoffen het meest kostenefficiënt is
- gratis is voor degenen die de verpakkingen willen inleveren
Met ‘passend’ wordt ook bedoeld dat het innamesysteem aan de hieronder beschreven doelstellingen kan voldoen.
Statiegeld
Voor metalen drankverpakkingen tot 3 liter en kunststof flessen tot 3 liter voor water of frisdrank zijn producenten verplicht om statiegeld in rekening te brengen.
De minimale hoogte van het statiegeld is wettelijk vastgelegd. Op metalen drankverpakkingen zit minimaal € 0,15 statiegeld. Op kleine plastic flesjes (minder dan 1 liter) zit ook minimaal € 0,15 statiegeld. Op grote plastic flessen (van 1 liter tot en met 3 liter) zit minimaal € 0,25 statiegeld.
Op kunststof flessen moet het woord ‘Statiegeldfles’ in een lettergrootte van minimaal 1,2 millimeter duidelijk en onuitwisbaar zijn aangebracht. Op metalen drankverpakkingen moet ‘Statiegeld’ in een lettergrootte van minimaal 1,2 millimeter duidelijk en onuitwisbaar zijn aangebracht. De producentenorganisatie verplicht verder producenten om hun statiegeldlogo te gebruiken.
Waar de metalen drankverpakkingen en kunststof flessen precies ingeleverd kunnen worden, is niet wettelijk bepaald. De inzameldoelstellingen moeten natuurlijk wel worden behaald. De producentenorganisatie heeft daarom een netwerk van innamepunten opgezet. Dit zijn onder andere supermarkten, winkels, tankstations, evenementenlocaties, sportclubs en stations.
Gegevensverstrekking door inzamelaars en verwerkers
Inzamelaars en verwerkers moeten elk jaar vóór 1 april een aantal gegevens elektronisch indienen bij de producentenorganisatie. De gegevens betreffen het voorgaande kalenderjaar en gaan uitsluitend over de ontvangen bedrijfsafvalstoffen voor zover het verpakkingen betreft.
Inzamelaars en verwerkers moeten gegevens aanleveren over:
- de herkomst van het ingezamelde afval
- de datum van afgifte
- de gebruikelijke benaming van de materiaalsoort van de verpakkingen
- de hoeveelheid verpakkingen
- de wijze waarop de verpakkingen nuttig worden toegepast of worden verwijderd.
3. Minimumdoelstellingen
De producentenorganisatie moet voor het afvalbeheer van verpakkingen elk jaar deze minimumdoelstellingen behalen.
4. Afspraken in de AVV
In de AVV verpakkingen staat hoe de producentenorganisatie de wettelijk verplichte UPV collectief nakomt. Dit is vastgelegd in de overeenkomst die algemeen verbindend is verklaard, en is verder onderbouwd in het AVV-verzoek. De afspraken gaan over de taken en verantwoordelijkheden van de producentenorganisatie in het UPV-systeem. Ook worden uw taken en verantwoordelijkheden als producent vastgelegd. De afspraken komen bovenop de wettelijke verplichtingen.
De afspraken gaan bijvoorbeeld over hoe de producentenorganisatie producenten informeert over de resultaten van de doelstellingen. En over de hoogte van de afvalbeheerbijdrage en de manier waarop producenten die aan de producentenorganisatie betalen. En ook over hoe de producentenorganisatie het geïnde geld besteedt.
5. Jaarlijks verslag
De producentenorganisatie verzorgt het jaarlijkse verslag over het naleven van de UPV-verplichtingen. Zoals het behalen van de doelstellingen in het voorgaande kalenderjaar. De producentenorganisatie moet het verslag elk jaar vóór 1 augustus bij ons indienen.
Ook moet de producentenorganisatie jaarlijks een openbaar verslag publiceren.
Let op: In de UPV is onderscheid gemaakt tussen producenten die per jaar meer of minder dan 50.000 kg verpakkingen in de handel brengen. Producenten die 50.000 kg of minder per jaar aan verpakkingen in de handel brengen zijn vrijgesteld van de meldingsplicht en de verslagleggingsplicht.
Verslag indienen door producentenorganisatie
De verslagleggingsformulieren staan in bijlage 1 van de Regeling verslaglegging verpakkingen. Vul deze in en mail naar producentenverantwoordelijkheid@rws.nl. Of stuur de ingevulde papieren formulieren naar:
Rijkswaterstaat, Afdeling Circulaire Economie & Afval (LOAC), t.a.v. Team uitgebreide producentenverantwoordelijkheid, postbus 2232, 3500 GE Utrecht
Ook voor vragen over het verslag kan de producentenorganisatie mailen naar bovenstaand e-mailadres.
Meer informatie:
- Website producentenorganisatie Verpact
- Meer informatie over de reikwijdte van de regelgeving Verpact.nl
- De verpakkingencatalogus op Verpact.nl
- Statiegeld op plastic flesjes en blikjes op Overheid.nl
