Monitoring van zwerfafval in rivieren
Aan de hand van de stand van zaken in RWS regio West-Nederland Zuid (Rotterdam-Rijnmond e.o.) en met HiD Arjan Driesprong als centrale persoon op twee aansprekende locaties (probleemlocatie Biesbosch en oplossingslocatie Vijfsluizerhaven) een beeld geven van de uitdagingen, oplossingen en kracht van samenwerking in deze regio. Beelden van de Biesbosch met Arjan Driesprong en Joost Barendrecht (IVN / Schone Rivieren) en van Vijfsluizerhaven/Catchy met Arjan Driesprong en Elise Blondel (Allseas).

*Muziek speelt*
Beeldtekst: Monitoring van zwerfafval in rivieren
Arjan Driesprong – hoofdingenieur-directeur Rijkswaterstaat:
We staan hier aan de Maas in Rotterdam en op verschillende plekken in ons gebied hebben wij systemen om plastic op te vangen. Dus we staan hier bij het zogenaamde Catchy.
Elise Blondel – Allseas, senior projectleider Catchy:
Catchy is een plasticvanger. Die is de Vijfsluizerhaven geïnstalleerd. Het systeem is helemaal passief, dus hij werkt op wind en stroming. Hij heeft twee lange geleiders die door middel van wind en stroming, het afval begeleiden naar een opvangbak. Hij wordt elke maand geledigd en dan gaan we kijken wat wij hebben gevangen. Dus het afval wordt gegeneraliseerd.
Arjan Driesprong – hoofdingenieur-directeur Rijkswaterstaat:
Nou, wat je ziet is dat we steeds meer bewust worden bij Rijkswaterstaat, maar ik denk ook in de maatschappij, van de aard en omvang van de plastic en andere afval in onze watersystemen. En eigenlijk weten we ook niet goed waar dat vandaan komt. Dus deze zeg maar innovatieve systemen zijn er aan de ene kant voor om het afval weg te vangen, het natuurgebied hierachter vrij te houden van troep, maar eigenlijk ook misschien nog wel belangrijker in deze fase om te kunnen analyseren. Waar komt het vandaan en wat kunnen we ermee? Zodat je veel meer beleidsmatig en ook operationeel zaken kan ondernemen om te voorkomen dat het hier komt?
Elise Blondel – Allseas, senior projectleider Catchy:
Ja bijvoorbeeld qua hardplastics, vangen wij flesdopjes, flesringen, bekertjes. Dit is meer industriële verpakking bijvoorbeeld. Wat wij ook met Catchy vangen zijn eigenlijk microplastics, die plastic pallets die zijn de ruwe materialen om plastic objecten te maken. Hier hebben wij ook best veel single use plastic gevonden. Jullie zien rietjes en bekertjes, dat is dus echt belangrijke informatie. Dan kan het terug naar overheden en kan er daar iets mee worden gedaan, een verandering in de regelgeving bijvoorbeeld.
Arjan Driesprong – hoofdingenieur-directeur Rijkswaterstaat:
Plastic, soep, problemen met afval is niet van één partij en kunnen we ook niet als één partij oplossen. Rijkswaterstaat kan dat niet, natuurorganisaties kunnen dat niet, bedrijven kunnen dat niet. We moeten dat samen doen en dat samen doen gaat niet alleen over het opruimen, maar het gaat juist ook over het in kaart brengen en de analyse en het monitoren. Daar hebben we iedereen heel hard voor nodig.
*Muziek speelt*
Joost Barendrecht – IVN / Schone Rivieren, senior projectleider:
We staan hier midden in de Biesbosch en de Biesbosch is de plek waar de Maas en het stroomgebied van de Rijn samenkomen, en daardoor is dit de plek ook waar zich heel veel afval, wat met de rivier mee stroomt, zich verzamelt. Het afgelopen jaar hebben we dat zeker gemerkt. Toen was er heel hoog water en toen dat water terugzakte was hier echt een enorme bende zichtbaar waar met name de mensen van Staatsbosbeheer echt aan de noodklok hebben gehangen van: wat is hier aan de hand?
Arjan Driesprong – hoofdingenieur-directeur Rijkswaterstaat:
Uiteindelijk is er 66 kubieke meter aan afval opgeruimd door al die vrijwilligers. Ja, dat is natuurlijk wel bijzonder en jammer, want het zat dus al in de rivieren en hier bleef het dan liggen. Maar anders drijft het verderop misschien naar zee of het blijft in het systeem ergens anders.
Joost Barendrecht – IVN / Schone Rivieren, senior projectleider:
Er zijn materialen die vanuit recreatie komen. Maar er zijn ook materialen die veel meer vanuit de bouw en industrie komen. Heel opvallend is ook dat we op bepaalde plekken ook plastic korrels, grondstoffen van de plasticindustrie, vinden. We hebben eigenlijk naar aanleiding van ons onderzoek al een aantal plekken kunnen vinden waar dus die lekkage van die nurdles bij bedrijven ontstaat. Met die informatie zijn ook al een aantal bedrijven aangesproken.
Arjan Driesprong – hoofdingenieur-directeur Rijkswaterstaat:
Schone Rivieren heeft er heel mooi systeem om precies te categoriseren wat de aard van het afval is, zodat we daarna ook kunnen kijken waar het vandaan zou kunnen komen. En dat geeft weer handelingsperspectief aan ons. Kunnen wij naar een werf toe, moeten wij de binnenvaart meer aanspreken? Moeten we de recreatie misschien meer in de gaten houden? Dus al dit soort informatie, die monitoringsinformatie, is van belang om uiteindelijk maatregelen te kunnen nemen om te zorgen dat dat afval niet meer in het water komt.
Joost Barendrecht – IVN / Schone Rivieren, senior projectleider:
Waar het monitoringsonderzoek ook heel interessant voor is, is om te kijken of maatregelen die straks genomen gaan worden ook daadwerkelijk effect hebben.
Arjan Driesprong – hoofdingenieur-directeur Rijkswaterstaat:
Dat opruimen is nodig, opruimen is nuttig, maar uiteindelijk is het natuurlijk toch aan het eind van rit. Wat je met elkaar wilt is dat het niet in het water komt. En als het dan in het water komt dat het zo snel mogelijk eruit gehaald wordt en dat je ook weten wie daarvoor verantwoordelijk is.
*Muziek speelt en fadet uit*
Logo Rijkswaterstaat, ministerie van Infrastructuur en Waterstaat verschijnt in beeld.
Beeldtekst: Voor meer informatie kijk op: zwerfafval.rijkswaterstaat.nl
Een productie van Rijkswaterstaat.
Copyright 2021.