Beoordelingsroute bijproduct
Wat is een bijproduct?
Een residu uit een productieproces kan een afvalstof zijn of een bijproduct. Een productieresidu is een materiaal dat ontstaat tijdens een productieproces dat in eerste instantie gericht is op het produceren van iets anders. Als dit residu voldoet aan bepaalde wettelijke voorwaarden dan is dit geen afvalstof en noemen we dit een ‘bijproduct’.
Wettelijke bepalingen
De wettelijke definitie van het begrip ‘bijproduct’ is vastgelegd in artikel 1.1, lid 4 Wm en luidt:
“Stoffen, mengsels of voorwerpen die het resultaat zijn van een productieproces dat niet in de eerste plaats is bedoeld voor de productie van die stoffen, mengsels of voorwerpen worden niet als afvalstoffen maar als bijproducten beschouwd indien wordt voldaan aan de volgende voorwaarden:
- het is zeker dat de stoffen, mengsels of voorwerpen zullen worden gebruikt;
- de stoffen, mengsels of voorwerpen kunnen onmiddellijk worden gebruikt zonder enige verdere behandeling anders dan die welke bij normale productie gangbaar is;
- de stoffen, mengsels of voorwerpen worden geproduceerd als een integraal onderdeel van een productieproces; en
- verder gebruik is rechtmatig, inhoudende dat de stoffen, mengsels of voorwerpen voldoen aan alle voorschriften inzake producten, milieu en gezondheidsbescherming voor het specifieke gebruik en dat gebruik niet zal leiden tot over het geheel genomen ongunstige effecten voor het milieu of de menselijke gezondheid’’.
Deze wettelijke definitie komt overeen met de bepalingen uit artikel 5 van de Kaderrichtlijn afvalstoffen. Het materiaal moet aan alle voorwaarden voldoen om een ‘bijproduct’ te zijn. Als sprake is van een ‘bijproduct’ is het materiaal nooit een afvalstof geweest.
Nadere criteria voor bijproducten
Volgens de Kaderrichtlijn afvalstoffen mogen in Europese of Nederlandse regelgeving nadere criteria gesteld worden aan ‘bijproducten’. Wanneer voor een materiaalstroom bijproductcriteria zijn vastgesteld, gelden deze als uitputtend beoordelingskader en kan niet worden teruggegrepen op de algemene voorwaarden voor de bijproductstatus in een individueel geval. Ook als bijproductcriteria gelden moet voor het materiaal bekeken worden of aan deze criteria is voldaan.
Op Europees niveau zijn geen criteria voor bijproducten vastgesteld. Wel geldt in Nederland de Regeling criteria bijproducten kaderrichtlijn afvalstoffen, die gaat over ruwe glycerine.
Casus-specifieke beoordeling
Als er geen wettelijke regeling geldt, moet per geval worden beoordeeld of sprake is van een bijproduct. Hiervoor bestaan hulpmiddelen, zoals rechtsoordelen over bijproducten en een handreiking.