Lisdodde voor Klimaatactie
Leren voor klimaatactie doe je niet uit een boekje. Daarvoor heb je een concreet voorbeeld nodig uit de regio. De lisdodde is zo’n een voorbeeld. Bovendien een voorbeeld waar bedrijven, overheden en organisaties al volop mee bezig zijn omdat het grondwaterpeil in de veenweidegebieden omhoog moet. Immers, oxidatie en inklinking door het kunstmatig verlaagde waterpeil zorgt nu voor een flinke CO2 emissie. Maar als boeren hier hun vee niet meer kunnen weiden, wat dan? De lisdodde lijkt een veelbelovend nieuw gewas dat goed tegen natte voeten kan. Bouwers - die ook vanwege hun CO2 uitstoot op zoek zijn naar lokale, biobased materialen - kunnen hier profijt van hebben.
Circulair leren...
Alhoewel pilots van de afgelopen jaren veelbelovend zijn treuzelen boeren, waterschappen, bouwers en gemeenten - komt er genoeg aanbod, komt er genoeg vraag om het roer om te gooien? Petra Boorsma van het Biosintrum in Oosterwolde en Heleentje Swart van SPARK the Movement sloegen daarom de handen ineen en bedachten een plan. Wat nu als we de denk- en doekracht van verschillende groepen jongeren in Friesland mobiliseren en aan hen de vraag stellen om met de verschillende stakeholders mee te leren? Door een regionaal relevant circulair vraagstuk centraal te stellen kunnen we de kennis en de skills van alle betrokkenen vergroten, zo was de aanname, en de lineaire patstelling van vraag en aanbod doorbreken: iedereen doet dan gezamenlijk een stap vooruit.
…dat doe je samen!
Studenten van de MEEM (TU Twente, Leeuwarden) en van de masteropleiding Sustainable Entrepreneurship (RUG| Campus Fryslan) hebben zich gebogen over de vraag in hoeverre lisdodde in veenweidegebieden een oplossing is voor CO2 uitstoot, en ook hoe lisdodde dan in ecologisch, sociaal en financieel opzicht een duurzaam perspectief biedt. Verschillende boeren en bouwers zoals Dijkstra Draaisma en Friso Bouwgroep deden mee. Ook leerlingen van verschillende technasia in Groningen, Drenthe en Friesland dachten gedurende een zes weken durende ‘hackaton’ mee. Deze hackaton was onderdeel van de scholenchallenge in Groningen, Friesland en Drenthe ‘Wij hebben de Toekomst’ van het Nationaal Programma Groningen. De vraag die in de hackaton centraal stond was: hoe kun je de hele plant en zijn ecosysteemdiensten verwaarden - van wortel tot pluis tot vezel?
Prijzenpot voor winnende ideeën
Provincie Friesland en Gemeente Leeuwarden stelden een stevige prijzenpot beschikbaar om de beste ideeën ook daadwerkelijk door te ontwikkelen. Het prijswinnende team van het Linde College heeft daarop ook de bedenkers van de andere lisdodde-voorstellen uitgenodigd, zodat we binnenkort lisdodde-luiers, lisdodde-koekjes en lisdodde-schoonmaakmiddelen kunnen verwachten. Leeuwarder wethouder Evert Stellingwerf reikte de prijzen uit.
Doorontwikkeling
Van Hall Larenstein studenten van de minor Supply Chain Management hebben het stokje van bovengenoemde groepen overgenomen en brengen op dit moment - samen met ondernemers - de haalbaarheid en opschaalbaarheid van deze ‘wilde’ ideeën in kaart. Bovendien zijn studenten Creatief Vakman van het Friesland College de lisdodde-vezelplaten van Studio Veenhoven uit Groningen aan het verwerken tot producten voor verschillende overheden.
Week van de Circulaire Economie 2023
In de Week van de Circulaire Economie (6-11 februari) brengen SPARK en het Biosintrum alle opgedane kennis en circulaire skills bij elkaar. Zo kan 2023 het jaar worden van samenwerking om de CO2 uitstoot in de veenweide gebieden te stoppen, en om positieve impact te maken door en voor boer, bouwer en natuur.
