Wat is een autowrak?

In de meeste gevallen zal het voor iedereen volstrekt helder zijn wanneer sprake is van een autowrak. Maar in de praktijk blijkt dat hierover in een aantal gevallen onduidelijkheid kan bestaan.

Om deze onduidelijkheid tot een minimum te beperken is de omschrijving van het begrip autowrakken op deze pagina opgesteld. Duidelijkheid rond het begrip autowrak zorgt voor een betere uitvoerbaarheid en beperkt rechtsongelijkheid en concurrentievervalsing.

Met autowrakken moet zorgvuldig omgegaan worden vanwege de bescherming van het milieu. In de milieuregelgeving zijn daarom bepalingen opgenomen die specifiek gaan over het omgaan met autowrakken. De vraag of er sprake is van een autowrak of een (schade-)voertuig is van belang bij:

• Het toezicht en controle op de overbrenging van afvalstoffen binnen, naar en uit de EG (EVOA)
• De handhaving van het Besluit activiteiten leefomgeving
• De handhaving in het kader van het Besluit beheer autowrakken

Op deze pagina staat informatie over:

• Definities en begrippen, met voorbeelden.
• De werkwijze om te bepalen of een (schade-)voertuig een autowrak is.
• De afweging of een (schade-)voertuig een autowrak is of niet.

In Europees verband is ook een omschrijving van het begrip autowrakken opgesteld.

Deze Correspondents' Guidelines No 9 - Shipments of Waste Vehicles is alleen beschikbaar in het Engels.

Let op: wat altijd blijft gelden is dat het de specifieke omstandigheden zijn die bepalen of er sprake is van een autowrak. Daarbij speelt ook de intentie van de ontdoener/ontvanger een rol. Beoordeling zal daarom altijd van geval tot geval moeten plaatsvinden.

Definities en begrippen van belang voor het begrip autowrakken

Voor het begrip autowrak zijn de volgende begrippen en definities belangrijk:

Definities

Definitie: afvalstof

Het begrip afvalstof is in de Kaderrichtlijn afvalstoffen gedefinieerd als:

‘elke stof of elk voorwerp waarvan de houder zich ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen'.

De definitie van het begrip afvalstof in de Wet milieubeheer is:

‘alle stoffen, preparaten of voorwerpen, waarvan de houder zich ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen'.

Definitie: autowrak

Het begrip ‘autowrak' is in de richtlijn nr. 2000/53/EG van het Europees parlement gedefinieerd als een:

‘voertuig dat een afvalstof is in de zin van artikel 1, onder a, van richtlijn nr. 75/442/EEG van de Raad van Europese Gemeenschappen van 15 juli 1975 betreffende afvalstoffen (PbEG L 194)'.

Het begrip "autowrak" heeft in het kader van het Besluit beheer autowrakken (vooralsnog) uitsluitend betrekking op wrakken van personenauto's, lichte bedrijfsauto's (tot 3500 kg) en vierwielige brommers. Wrakken van andere categorieën vallen enkel onder het begrip "afvalstof" zoals gedefinieerd is in artikel 1.1 van de Wet milieubeheer.

Naar boven

Begrippen

Begrip: rijtechnisch in onvoldoende staat

Wanneer verkeert een motorrijtuig in technisch onvoldoende staat?

Als het niet voldoet aan de wettelijke inrichtingseisen, genoemd in de wegenverkeerswetgeving, of aan de APKkeuringseisen. Of als het andere ernstige technische gebreken kent, bijvoorbeeld vanwege:

• demontage van essentiële motor- of carrosserieonderdelen
• (deels) loshangende beplating
• ernstige roestschade
• ontbrekende vloerdelen
• een (deels) gedemonteerd interieur
• loshangende bedrading

Begrip: op rendabele wijze in rijtechnisch voldoende staat te brengen

Wanneer is een (schade)voertuig op rendabele wijze in voldoende rijtechnische staat te brengen?

Dit wordt bepaald door de marktwaarde van een vergelijkbaar rijtechnisch in voldoende staat verkerend voertuig. En de kosten voor het in diezelfde mate van rijtechnisch voldoende staat brengen.

Hierbij geldt voor de waardebepaling de Nederlandse situatie. Als de marktwaarde van het voertuig lager is dan de kosten om het voertuig in rijtechnisch voldoende staat terug te brengen (waarbij de marktwaarde van toepassing is), is er sprake van een autowrak.

Naar boven

Voorbeeld 1

Een tweedehands auto van het merk x, type y, bouwjaar z en een bepaalde kilometerstand heeft doorgaans een waarde van ! 2000,=. Een handhaver treft een dergelijke auto aan en constateert dat de kosten voor het in goede technische staat brengen van die auto volgens de gangbare officiële tarieven van de Nederlandse garage- of autoherstelbedrijven 2500,- euro bedragen. Dan is het aannemelijk dat er sprake is van een autowrak.

Dat hetzelfde voertuig in Polen of Benin voor bijvoorbeeld 500,- euro weer in technisch voldoende staat te brengen is, doet hier niets aan af!

Uitzonderingen hierbij zijn: historische voertuigen, voor musea bestemde voertuigen, of voertuigen met verzamelwaarde.

- Historische voertuigen: dit zijn voertuigen waarvoor geen motorrijtuigenbelasting wordt geheven, en dus minimaal 40 jaar oud zijn.

- Voor musea bestemde voertuigen: als voertuigen voor musea zijn bestemd, zal de eigenaar van het voertuig hiervoor correspondentie met de musea moeten overleggen.

- Een auto met verzamelwaarde: een auto heeft een bepaalde verzamelwaarde als er van het voertuig een zéér beperkte oplage is gemaakt (minder dan 500). Of als het voertuig betrokken is geweest bij een gemeenschappelijke emotionele gebeurtenis (bijvoorbeeld, het voertuig is van een belangrijke persoon geweest of het voertuig is beschilderd door een bekende kunstenaar).

In dit geval zal de eigenaar hiervoor bewijzen kunnen overleggen waaruit de intentie van de ontdoener blijkt. Ook kan het blijken omdat het voertuig technisch/milieutechnisch correct is opgeslagen en de toestand van het voertuig niet verslechtert.

Wat bij deze historische voertuigen is te verstaan onder het 'op economisch rendabele manier in rijtechnisch voldoende staat brengen' is erg subjectief. Deze voertuigen vallen niet onder de omschrijving van afval in de zin van de hiervoor bedoelde richtlijn nr 75/442/EEG. En daarom ook niet onder de reikwijdte van het Besluit beheer autowrakken.

Voertuigen die als donor gebruikt worden voor het rijklaar maken van andere auto's, worden als autowrakken gezien.

Naar boven

Voorbeeld 2

Een handhaver treft een voertuig aan dat technisch in onvoldoende staat is. En in Nederland niet op rendabele wijze weer in voldoende technische staat te brengen. Maar de houder geeft aan (bijvoorbeeld vanwege emotionele binding met dat voertuig of de historische waarde ervan) dat hij het voertuig toch in voldoende technische staat wil brengen. Of als verzamelobject op verantwoorde wijze wil opslaan.

Als die houder dat aannemelijk kan maken, bijvoorbeeld met een offerte, kan de handhaver niet anders dan concluderen dat er geen sprake is van een autowrak of afvalstof.

De intentie van de ontdoener of houder is dus mede bepalend of er sprake is van een wrak of schadevoertuig. Vaak zal de intentie duidelijk zijn en voldoende houvast bieden, maar dit is niet altijd het geval. Er is wel duidelijkheid als er een door de houder getekende reparatie-opdracht is.

Voorbeeld 3

De koper van een nieuwe auto ruilt zijn 6 jaar oude, en in redelijke staat verkerende vorige auto In bij de dealer. De koper wil onmiskenbaar definitief van zijn oude auto af omdat die voor hem niet meer voldoet. Voor deze ontdoener is er op dit moment niet per definitie sprake van een autowrak. Voor de dealer uit dit voorbeeld kan dit wel aan de orde zijn (zie werkwijze). Afhankelijk van de uitkomst zal deze auto gerepareerd kunnen worden of in aanmerking komen om af te voeren naar een autodemontagebedrijf.

Naar boven

Begrip: omvangrijk samenstellende delen

Omvangrijk samenstellende delen van een autowrak zijn bijvoorbeeld: een door midden gesneden autowrak of een onderstel met motor. Deze worden aangemerkt als autowrak, behalve als:

• een schadeherstelbedrijf herstelwerkzaamheden er op uitvoert
• de delen als direct te hergebruiken product zijn te beschouwen (zie ook het begrip: 'losse onderdelen')

Begrip: losse onderdelen

Losse onderdelen van autowrakken die direct als product herbruikbaar zijn, worden doorgaans niet als afvalstof beschouwd. Hierbij moet aannemelijk worden gemaakt dat de losse onderdelen ook als product worden hergebruikt. De onderdelen moeten dan netjes en volledig intact gedemonteerd zijn.

Een uitzondering geldt voor delen waar stukken aan zitten die op een ander voertuig gelast worden zoals veerpakketten. Deze onderdelen zijn daardoor ook weer direct inzetbaar, omdat ze niet eerst bewerkt moeten worden.

Voorbeelden van niet direct inzetbare delen zijn:

• afgebroken motorsteunen
• lekkende of vervormde onderdelen
• fout gedemonteerde delen waar nog stukken steun, chassis of andere gedeeltelijke delen aan zitten.

De losse, als product herbruikbare onderdelen moeten op systematische wijze opgeslagen zijn en (zonodig) voorzien van de nodige aanduiding en met de nodige informatie (bijv. labels).

Naar boven

Werkwijze stappen om te bepalen of een (schade-)voertuig een autowrak is

Om te bepalen of een (schade-)voertuig een autowrak is kan als volgt stapsgewijs worden gewerkt:

1. Controleer aan de hand van de kentekenplaat of het chassisnummer bij de RDW of de auto de status "wrak" heeft.

2. Controleer of de auto nog in rijtechnisch voldoende staat is.

3. Bepaal of auto op rendabele wijze in rijtechnisch voldoende staat is te brengen

Schat de economische waarde van het schadevoertuig of het sterk verwaarloosde voertuig in met behulp van verschillende websites die deze te koop aanbieden. Bij de inschatting wordt uitgegaan van een verkoopbare auto in rijtechnische staat.

Schat de waarde in van de herstelwerkzaamheden om het voertuig in rijtechnische staat én om het in die conditie te brengen waaraan de economische waarde is ingeschat. Voor een inschatting van kosten kan men kijken op verschillende websites. Let hierbij op uitzonderingen zoals historische voertuigen, maar er ook op dat er tweehands-onderdelen kunnen worden gebruikt.

Is er sprake is van bestuursrechtelijke maatregelen of in een eerdere fase onoverkomelijke discussie over bepaalde voertuigen? Dan kan een APK-keurmeester worden ingehuurd voor het beoordelen van de rijtechnische staat en de kosten om het voertuig weer in rijtechnisch voldoende staat te brengen. Een taxateur kan worden ingehuurd voor het beoordelen van de economische waarde van het voertuig en de waarde van het voertuig als het in rijtechnisch voldoende staat verkeert. Deze kennis en vaardigheden kunnen ook in één persoon vertegenwoordigd zijn.

Naar boven

Afweging of een (schade-)voertuig een autowrak is of niet

Op basis van genoemde informatie wordt de afweging gemaakt of er sprake van een (schade)voertuig of een wrak.

Is er discussie tussen handhaving en bedrijf over de vraag of sprake is van een autowrak of een (schade)voertuig?

Dan kan gebruik worden gemaakt van (verzekerings)papieren of bewijzen dat de auto door een ophaaldienst wordt weggehaald. Dat er géén APK-keuring op een auto zit, is alleen géén reden om een voertuig als wrak te beschouwen.

Bij bezoek aan het herstelbedrijf kunnen bij twijfel foto's worden genomen voor een nulmeting. Bij een tweede bezoek, na circa één of twee weken, kan dan het voertuig opnieuw worden geïnspecteerd. Is de toestand van het voertuig niet verbeterd? Of zijn er zelfs onderdelen verwijderd, of staat het voertuig buiten opgesteld? Dan is het herstelbedrijf kennelijk niet voornemens het voertuig in rijtechnisch voldoende staat terug te brengen voor de verkoop. In dat geval is er sprake van een autowrak. Bij twijfels kan men een expert inschakelen, zoals bijvoorbeeld een APK-keurmeester. In de praktijk zijn hiermee goede ervaringen opgedaan.

In het geval van omvangrijk samenstellende delen van een autowrak (bijvoorbeeld een door midden gesneden autowrak of een onderstel met motor) is er sprake van een autowrak, met uitzondering van het geval dat:

• een schadeherstelbedrijf herstelwerkzaamheden er op uitvoert
• de delen als direct te hergebruiken product zijn de beschouwen (zie ook het begrip: losse onderdelen).