Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO)

Werken aan duurzame collecties

Helaas komen er ook in de textielindustrie nog vaak misstanden voor zoals uitbuiting, dierenleed en milieuschade. Maar hoe werk je dan toe naar een duurzame textielindustrie? Aan die taak werkte een brede coalitie van Nederlandse bedrijven en andere organisaties - waaronder het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) - de afgelopen jaren in het Convenant Duurzame Kleding en Textiel (CKT). Op 31 december 2021 is dit convenant beëindigd. Maar inmiddels is er een opvolger, de zogenaamde Next Generation Agreement (NGA). Dit nieuwe convenant wordt ook opengesteld voor textielbedrijven die buiten Nederland actief zijn. Daarmee sluit het aan bij de ontwikkelingen binnen de EU, namelijk nieuwe regelgeving op het gebied van sociale omstandigheden, milieu-impact en dierenwelzijn (ook wel due diligence). De OESO-richtlijnen voor gepaste zorgvuldigheid (due diligence) vormen hiervoor het uitgangspunt.

Due diligence

Veel bedrijven in Nederland besteden hun productie uit aan andere landen. In die landen zijn de mensenrechten, de gezondheid en veiligheid van werknemers, het milieu of dierenwelzijn niet altijd gelijk aan de eisen die we in Nederland of Europa stellen. Nederlandse bedrijven zijn volgens internationale richtlijnen en afspraken verplicht om te onderzoeken in hoeverre er sprake is van misstanden in hun ketens en hier actie op te ondernemen Dit heet due diligence. Binnen het CKT is veel ervaring opgedaan met het implementeren van de OESO-richtlijnen op het gebied van due diligence. Op basis daarvan is een praktische handleiding gemaakt waarin voorbeelden van bedrijven zijn opgenomen.

Transparantie

Transparantie staat centraal bij het in kaart brengen van risico’s en het gezamenlijk beperken en voorkomen van misstanden. Bedrijven moeten daarvoor weten waar hun producten worden gemaakt. Een van de eerste stappen voor deelnemers aan het convenant was dan ook het doorgeven van de locaties waar hun producten worden gemaakt. Deze gegevens van alle bedrijven zijn vervolgens samengevoegd en zo publiek beschikbaar gemaakt.

Gezamenlijke projecten

Elk bedrijf kan stappen zetten om de bedrijfsvoering te verduurzamen. Voor sociaal ondernemen, dierenwelzijn of het milieu is dit moeilijk als het bedrijf met internationale productie- of toeleveringsketens werkt. In dat geval is het lastiger om een probleem individueel op te lossen. Door samen te werken met andere bedrijven, overheden, vakbonden en maatschappelijke organisaties kunnen tastbare resultaten worden bereikt. In de 5,5 jaar van het CKT is gewerkt aan deze gezamenlijke projecten:

• collectief project bestrijding kinderarbeid in India en Bangladesh;
• kinderrechten in Turkije;
• verbetering arbeidsomstandigheden in Tamil Nadu;
• vrijheid van vakvereniging en sociale dialoog;
• collectief project leefbaar loon;
• verduurzamen textielververijen China: voorkomen vervuiling; gebruik van hulpbronnen en gezond en veilig werken.

Tools

Het CKT stelde een uitgebreid document op dat textielbedrijven stapsgewijs helpt om internationaal maatschappelijk verantwoord te ondernemen (IMVO). Dit zogenaamde Beoordelingskader CKT bevat links naar hulpmiddelen, praktijkvoorbeelden van bedrijven en uitleg van begrippen. Met behulp van speciaal ontwikkelde tools en guidance-documenten geeft het kader praktische invulling aan de OESO-richtlijnen voor due diligence. Bedrijven kunnen hiermee mogelijke risico’s in hun toeleveringsketen in kaart brengen, voorkomen of tegengaan. Maar ook kunnen zij met die tools verantwoording afleggen over hoe zij hiermee omgaan. Er zijn tools beschikbaar voor de volgende onderwerpen:

• supply chain mapping;
• kinderarbeid en gedwongen arbeid;
• betrekken van belanghebbenden;
• grondstoffen en milieu;
• dierenwelzijn;
• inkooppraktijken.

Deze staan op de website van het convenant onder 'tools'.

Europese wetgeving

Op 23 februari 2022 heeft de Europese Commissie een voorstel aangenomen voor de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD). Deze wetgeving heeft als doel om duurzaam en verantwoordelijk ondernemen voor mensenrechten en milieu te stimuleren. Ondernemingen worden verplicht om gepaste zorgvuldigheid toe te passen, ofwel negatieve gevolgen voor mens en milieu te identificeren, mitigeren, stoppen, voorkomen en daarover verantwoording af te leggen. De wetgeving zal gaan gelden voor bedrijven met meer dan 500 werknemers en een netto omzet van 150 miljoen euro wereldwijd, en voor hoge-impactsectoren met meer dan 250 werknemers en een netto omzet van 40 miljoen euro wereldwijd. Textiel is een van de aangewezen hoge-impactsectoren.

Op 5 januari 2023 is ook de Europese Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) ingegaan. Deze richtlijn zorgt ervoor dat ondernemingen moeten rapporteren over verschillende duurzaamheidsthema’s en over de vooruitgang die de onderneming daarop heeft geboekt. Daar vallen niet alleen milieuonderwerpen onder zoals klimaat en circulaire economie, maar ook sociale thema’s zoals mensenrechten. De richtlijn is van toepassing op beursvennootschappen en op alle grote ondernemingen met meer dan 500 werknemers.