Microplastics in rivieren - De eerste resultaten van een nieuwe methode

Afbeelding:
Microplastics in rivieren
Eerste bevindingen van een nieuwe methode.

Christa Oversteeg

Microplastics zijn wereldwijd in opmars.
Primaire bronnen van microplastics zijn zwerfvuil en autobanden.

We hebben nu een betrouwbare methode om microplastics in rivieren op een specifieke locatie te meten.

De afgelopen drie jaar zijn proefmetingen gedaan in de Rijn bij Lobith en in de Maas bij Eijsden en Rotterdam.

[Muziek]

Edwin Mets

We zijn nu bij het meetstation in Eijsden,

waar de waterkwaliteit continu wordt gemonitord.

We meten een maand aan een stuk.
Duizenden liters water stromen door de meetapparatuur.

We zijn geïnteresseerd in het vastleggen van het zwevende stof in het water.

De zwevende stoffen worden opgevangen in de kist, en omdat we dat proces continu uitvoeren, kun je
door het achtergebleven sediment in het laboratorium te meten,
een heel nauwkeurig beeld krijgen van de hoeveelheid microplastics in het water.

Het is nauwkeuriger dan wanneer we gewoon een eenmalig monster zouden nemen.

We brengen de kisten naar het Rijkswaterstaatlaboratorium in Lelystad.

Daar halen we het zwevende stof uit de kist.

In het lab kunnen we heel nauwkeurig de concentratie microplastics in het oppervlaktewater bepalen.

[Muziek]

Christa Oversteeg

Voordat we kunnen bepalen hoeveel microplastic er in een monster zit, moeten we het monster eerst in verschillende stappen drogen.

Dat doen we door eerst het water uit de kist te pompen. Daarbij gebruiken we een filter zodat we ook de drijvende plastics behouden.

Daarna wordt het monster wordt gevriesdroogd.

En vervolgens vermalen we het tot een zeer homogeen poeder.

[Muziek]

Zodra het monster is gemalen en gedroogd, starten we het analyseproces.

Om daarbij te helpen, hebben we dit apparaat.

Eerst wordt het monster verwarmd in een oven, in afwezigheid van zuurstof.

Het verhittingsproces zorgt ervoor dat stoffen in het monster, waaronder microplastics, zich in fragmenten scheiden.

Vervolgens kunnen we deze fragmenten identificeren met dit deel van het apparaat.

We vergelijken de patronen en pieken van zuivere kunststoffen en andere referentiematerialen met die in de steekproef.

Hierdoor kunnen we rubbers en kunststoffen in het monster onderscheiden.

Zo kunnen we precies meten wat voor soort plastic het monster bevat.

En hoeveel van elk plastic er is.

[Muziek]

Deze meetmethode geeft ons een nauwkeurig beeld van de hoeveelheid microplastics in de Nederlandse wateren.

Het vertelt ons ook wat voor soort kunststoffen we hebben gevonden.

Dit zijn voornamelijk polyethyleen en autobandrubbers.

Als we deze metingen vaak genoeg herhalen, zullen we ontdekken hoe microplasticconcentraties in de loop van de tijd toenemen en afnemen.

Op de langere termijn moeten we hiermee kunnen zien of afspraken met de industrie over het beperken van plasticuitstoot effect hebben.

Deze inspanningen helpen ons meer te weten te komen over microplastics, een milieuprobleem waar we meer onderzoek naar doen.

Afsluiting
Meer informatie?
Bezoek zwerfafval.rijkswaterstaat.nl/monitoring-zwerfafval-langs-rivieren
Een productie van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
2023