Nijmeegse Vierdaagsefeesten


Met 45 podia en 124 terrassen is de Nijmeegse Vierdaagsefeesten een van de grootste open evenementen in Nederland. Om afval van plasticwegwerpbekers terug te dringen koos de organisatie afgelopen editie voor een circulair softcup systeem waar bekers hoogwaardig worden gerecycled tot nieuwe bekers. Joris Bouwmeister, directeur-bestuurder en Tessa Groenen, programmamanager duurzaamheid bij de Vierdaagsefeesten vertellen hun ervaringen.

Datum: april 2023
Foto: Marcel Krijgsman

"Een van de grootste open evenementen in Nederland"

Voor welke uitdagingen stonden jullie?

Groenen: 'We hebben lang nagedacht of we een softcup- of hardcupsysteem zouden kiezen. Omdat er geen spoelvoorzieningen zijn in de stad, was er voor een hardcupsysteem weinig draagvlak in de stad. Bekers zou je dan maar één keer kunnen gebruiken, het betekent veel extra transportbewegingen om vieze bekers op te halen en schone bekers weer te bevoorraden. De voorraad voor een hele week neemt te veel plek in, deze ruimte is er op veel locaties gewoon niet. Nu waren we al drie dagen aan het rijden om softcups op alle locaties te krijgen, terwijl deze bekers veel minder ruimte innemen.’

‘De keuze voor het softcupsysteem is ook een kostenkwestie. Met de opstartsubsidie van 150 duizend euro voor twee jaar van de gemeente, kunnen we dit systeem kostenneutraal draaien. Maar die mogelijkheid zagen we met hardcups niet.’

Bouwmeister: ‘De grootste uitdaging is de schaal en duur van ons evenement in combinatie met de open setting. We moesten het samen met de 169 ondernemers eens worden over een gezamenlijk systeem. Vervolgens moet je dit systeem samen implementeren door heel de stad voor 7 dagen lang. Dit vergt veel overleg en afstemming. Over de implementatie van het systeem hebben we vervolgens zo goed mogelijk gecommuniceerd.’

Groenen: ‘Omdat bezoekers vrij de stad in en uit kunnen lopen en er veel ondernemers in de stad gevestigd zijn, is er een risico dat er andere bekers in omloop komen. Daarom is het extra belangrijk dat onze bekers herkenbaar zijn. Als er andere bekers in je recyclingstroom terecht komen, dan wordt deze afgekeurd. Omdat je geen inkt mag gebruiken in een circulair systeem, hebben we voor de herkenbaarheid gekozen voor bekers met ons logo embossed.’

“Neem voldoende tijd om het juiste systeem te vinden. Dat kan voor ieder evenement anders zijn. Wij zien dat bezoekers het prima vinden om 50 cent extra te betalen voor een schonere stad en minder afval.”

Bouwmeister: ‘50 cent extra bij je eerste drankje valt mee, zeker als je het vergelijkt met andere festivals.  Ook al kost het ondernemers nu meer moeite om bekers in te zamelen, toch zijn ze over het algemeen positief over dit systeem. Wat ook een mooie bijkomstigheid is: we krijgen van omwonenden complimenten over verminderde geluidsoverlast. De straten zijn schoner dus er het gekraak van bezoekers die ’s nachts door het plastic lopen is weg.’

Hoe maakte jullie de omslag en waarom werkte het?

Bouwmeister: ‘Het vergt een goede voorbereiding. We zijn al vroeg om tafel gegaan met gemeente, ondernemers, leveranciers, afvalinzamelaar en recycler. Je probeert zorgen weg te nemen en uit te leggen dat we gaan voor een schonere stad. In de vergunning hebben we het systeem voor alle horecaondernemers verplicht. Ondanks de verplichting vergde het nog steeds veel uitleg en overtuigingskracht. Dat zal komende editie anders zijn, nu iedereen weet hoe het werkt en het sentiment positiever is.’

Groenen: ‘Tijdens de Vierdaagsefeesten gingen coaches langs bij de ondernemers. Hadden ze de bar goed ingericht? Was de communicatie voor de bezoeker zichtbaar? Zat er geen vervuiling in de zakken? En gebruiken ze de juiste bekers? Die ondersteuning is belangrijk omdat het systeem nieuw is voor iedereen. Ook hebben we vooraf een handboek en instructies voor barpersoneel rondgestuurd. We merkten dat bezoekers én ondernemers graag bijdragen aan een schonere stad en minder afval.’

Wat is de volgende stap?

Bouwmeister: ‘We zijn er nog niet. We hebben 58 procent van de bekers opgehaald, terwijl de wetgeving 75 procent voorschrijft. Dit jaar gaan we ons best doen dit percentage te halen. Zo valt er nog veel winst te halen op de laatste beker. Uit afvalanalyses blijkt dat bezoekers ’s avonds als ze naar huis gaan hun beker nog regelmatig op de grond gooien.’

Groenen: ‘Daarom gaan we bezoekers nog meer stimuleren hun bekers naar de bar te brengen en gaan we op bepaalde locaties werken met speciale bekerbakken, bij de wc bijvoorbeeld. Ook gaan we de cleanteams veel gerichter – later op de avond – inzetten. Dit is nu allemaal in voorbereiding voor de volgende editie.’

Drie tips voor een succesvolle omslag

  • Begin op tijd: het kost tijd – en soms moeilijke gesprekken – om alle betrokkenen mee te krijgen.
  • Ga het gesprek met heel de keten aan. Van bezoekers tot afvalverwerker.
  • Er zijn verschillende bekersystemen beschikbaar, controleer wat de beste optie voor jouw evenement is en vaar niet op aannames.