Horeca

Welke regels gelden voor mijn situatie?

De regels voor afhalen en bezorgen gelden sinds 1 juli 2023. Als klanten eten of drinken afhalen of laten bezorgen, moeten ze een extra bedrag betalen voor wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten. Je mag deze producten niet meer gratis meegeven.

Ook moet je klanten een herbruikbaar alternatief bieden. Denk hierbij aan herbruikbare bekers of bakjes die zij later weer terug kunnen brengen of het meenemen van een eigen beker of bakje accepteren (bring your own). De regels voor consumptie op locatie gelden sinds 1 januari 2024. Wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten zijn hier niet meer toegestaan.

Toeslag apart vermelden

De regelgeving noemt alleen richtbedragen voor wegwerpbekers en –bakjes die plastic bevatten, daar mag van worden afgeweken. De richtbedragen vind je in de factsheet. Je moet als ondernemer de toeslag voor een beker en bakje dat plastic bevat, apart op de rekening vermelden. Voor de eenduidigheid adviseren we om het op de kassa aan te slaan als “plastic product” of meer specifiek als “plastic beker” en “plastic bakje”.

Het geld dat je ontvangt met de verkoop van de wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten, mag je zelf houden. Wat er overblijft, kun je bij je omzet optellen en bijvoorbeeld inzetten voor de aanschaf van de verplichte herbruikbare alternatieven of een energiezuinige wasfaciliteit.

Over de verkoop van wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten moet btw worden betaald. Hiervoor geldt hetzelfde btw-tarief als voor het product in de verpakking. Dit betekent dat over de toeslag op verpakte voedingsmiddelen en wegwerpbekers met bijvoorbeeld koffie of frisdrank, 9% btw moet worden betaald (tarief voor voedsel, koffie en frisdrank). Terwijl over de toeslag voor een plastic wegwerpglas met wijn of bier 21% btw moet worden betaald (tarief voor alcoholhoudende dranken).

Grote kans dat jouw wegwerpbeker plastic bevat

Veel bekers en bakjes die eruitzien alsof ze van karton zijn, bevatten kunststof om ze water- en vetafstotend te maken. Zelfs bekers en bakjes met een ‘plasticvrij’ keurmerk kunnen plastic bevatten. Een keurmerk biedt dus geen garantie voor uitsluiting van de regelgeving. In Nederland betekent plasticvrij dat het product geen (toegevoegde) polymeren bevat. In het buitenland worden soms andere normen gehanteerd, waardoor het plasticvrij keurmerk uit bijvoorbeeld Duitsland niet geldig is in Nederland.

Laat je goed informeren door jouw leverancier. Ook bekers en bakjes gemaakt van bioplastic vallen onder de nieuwe regelgeving. Dit soort plastic is doorgaans ook schadelijk voor het milieu als ze in het zwerfafval terecht komen. Daarom vallen bekers en bakjes gemaakt van bioplastic ook onder de regelgeving.

Uitzondering op het verbod voor wegwerp: hoogwaardige recycling

Hergebruik is de nieuwe norm voor locaties die vallen onder consumptie op locatie. Er geldt ook de optie om een inzamelsysteem in te richten voor hoogwaardige recycling van de bekers en bakjes. Hoogwaardige recycling betekent dat je de bekers en bakjes inzamelt en dat het na recycling opnieuw gebruikt wordt als verpakkingsmateriaal voor eten of drinken (voedselcontactmaterialen). Het minimale percentage ingezamelde bekers en bakjes dat hoogwaardig gerecycled moet worden loopt jaarlijks op en begint in 2024 bij 75% tot 90% in 2027 en verder.

Vanwege de voedselveiligheid zijn er in de Europese regelgeving strenge eisen aan verbonden. Zo is het op dit moment alleen mogelijk om bekers of bakjes gemaakt van polyethyleentereftalaat (PET) hoogwaardig te recyclen. Dit materiaal is niet voor alle toepassingen geschikt.

Wie gebruik wil maken van de uitzondering op het verbod op wegwerp moet dit vooraf melden bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Het is daarbij belangrijk om goede afspraken te maken met een afvalinzamelaar die dit gescheiden kan transporteren en met een afvalverwerker die het materiaal hoogwaardig kan recyclen en die kan voldoen aan de administratieve verplichting die je hebt voor deze uitzondering.

Hoe duurzaam is hergebruik?

Over het algemeen geldt dat hergebruik beter is voor het milieu, afhankelijk van het materiaal, het volume, de manier van schoonmaken en de efficiëntie van de retourlogistiek. Wel moet een herbruikbare beker of bakje vaak worden gebruikt. Een beker is bijvoorbeeld milieuvriendelijker als deze tussen de 6 en 60 maal gebruikt wordt. Het verschil zit hem onder meer in het materiaal waarvan de herbruikbare beker is gemaakt en de manier waarop de herbruikbare beker wordt schoongemaakt.