Programma plasticvrije rivieren

Plastic zwerfafval kom je overal tegen: op straat, in de natuur en ook in en langs de grote rivieren. Via deze rivieren kan dit afval richting zee stromen en onderdeel worden van de plastic soep. Het vervuilt onze leefomgeving en is schadelijk voor het milieu. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) werkt samen met gebiedsbeheerders aan het voorkomen van plastic zwerfafval in rivieren.

Bronaanpak zwerfafval

Het ministerie van IenW ontwikkelt en test maatregelen die voorkomen dat plastic zwerfafval in rivieren terecht komt. De belangrijkste bronnen:

Nieuw: doe mee en krijg gratis advies op maat

In opdracht van het ministerie van IenW deed Rijkswaterstaat de afgelopen jaren veel onderzoek naar succesvolle aanpakken om plastic zwerfafval langs en in rivieren te voorkomen. Die kennis komt nu beschikbaar voor alle gebiedsbeheerders.

Wat: We helpen je bij het aanpakken van oorzaken en veroorzakers van plastic zwerfafval langs de grote rivieren in Nederland met een gratis advies op maat. We kijken wat bronnen kunnen zijn en welke aanpakken kunnen helpen. We adviseren over financiering en het krijgen van bestuurlijk commitment. We kunnen meebetalen aan projectkosten.
Voor wie: gemeenten, waterschappen, natuurorganisaties en Rijkswaterstaat-onderdelen met een beheertaak bij rivieroevers.
Wanneer: van 1 januari 2023 tot 31 november 2025.

Hoe ziet een maatwerktraject eruit?

Heb je een beheertaak bij rivieroevers en wil je met een bron van plastic zwerfafval in jouw beheergebied aan de slag?

  1. Meld je aan via dit formulier.
  2. Intakegesprek en praktisch advies op maat
  3. Ontvang cofinanciering voor eenmalige projectkosten
  4. Voer bronaanpak project uit
  5. Meet het effect en deel je resultaten met het netwerk en de buitenwereld..

Zelf aan de slag?

Interesse in gratis advies op maat? Aanmelden kan via dit formulier. Of gewoon een vraag over de aanpak van plastic zwerfafval langs en in rivieren? Neem dan contact met ons op via zwerfafval@rws.nl.

Ben je een gebiedsbeheerder, (beleids)adviseur, vergunning- en toezichthouder, of andere geïnteresseerde, dan is deze impactsessie misschien interessant voor jou: 17 oktober 2024 - impactsessie ‘Voorkom zwerfafval op bouwplaatsen’.

Zo breng je bronnen van zwerfafval in kaart

Zijn er in jouw gebied ophopingen van plastic zwerfafval op rivier oevers of op stadskades? En weet je niet precies waar dit zwerfafval vandaan komt? Dan helpt dit document je vooruit. Het is speciaal gemaakt voor gemeenten, waterschappen en natuurbeheerders langs grote rivieren om stap voor stap een goede gebiedsanalyse uit te voeren. En daarna bronnen van plastic zwerfafval in jouw beheergebied aan te pakken.

Aan welke maatregelen moet ik denken?

Plastic zwerfafval in Nederlandse rivieren kunnen we het beste voorkomen door het bij de bron aan te pakken. In dit overzicht zijn 7 eenvoudig toe te passen maatregelen op een rijtje gezet die je als gebiedsbeheerder kunt nemen om plastic zwerfafval in rivieren te verminderen. Maatregelen om bijvoorbeeld recreatief afval te verminderen dat in de zomer ontstaat bij rivierstrandjes. Of het tegengaan van bouwafval dat uit containers en van bouwplaatsen de rivier in waait.

Hoe financier ik mijn project?

Preventieve maatregelen om plastic zwerfafval te voorkomen zorgen voor lagere opruimkosten. Steeds meer gebiedsbeheerders zetten hier daarom op in. Daarnaast komt er, met terugwerkende kracht vanaf 2024, geld beschikbaar vanuit de Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid (UPV) voor het aanpakken van wegwerpplastic in het zwerfafval. Dit bedrag wordt automatisch naar gebiedsbeheerders overgemaakt via een centrale uitvoeringsorganisatie. Deze organisatie moet nog aangewezen worden. Je moet als verantwoordelijke voor het beleidsdossier zwerfafval wel (vroegtijdig) een claim op leggen om dit geld voor zwerfafvalprojecten te reserveren.
Voor meer info over UPV SUP zie: Wegwerpplastic.

Daarnaast vergoeden we bij maatwerkadviezen vanuit het programma Plasticvrije rivieren de eenmalige projectkosten om oorzaken van plastic zwerfafval tegen te gaan. Denk hierbij aan kosten voor de aanschaf van opvallende afvalbakken of kosten voor het plaatsen van andere maatregelen om verspreiding van afval in het milieu tegen te gaan. Voor de maatwerkadviezen is binnen het programma een maximaal bedrag gereserveerd. Hierbij hanteren we het principe ‘wie het eerst komt, wie het eerst maalt’.

Waarom dit advies op maat?

Door kennis, capaciteit en middelen te bundelen, kunnen we effectiever, met meer resultaat, met sneller resultaat én tegen lagere maatschappelijke kosten, optreden tegen de oorzaken en veroorzakers van zwerfafval in het rivierengebied. Zo dragen we samen bij aan een schone, gezonde en prettige leefomgeving voor volgende generaties.

Plastikfreie Flüsse: Überwachung und Quellenansatz

Wie lässt sich Plastikabfall in Flüssen und deren Umgebung vermeiden? Das untersucht die Wasserbaubehörde Rijkswaterstaat im Auftrag des niederländischen Ministeriums für Infrastruktur und Wasserbau (Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat - IenW). Unsere Erkenntnisse leiten wir an Gebietsbetreuer in den Niederlanden und anderen Ländern weiter, damit wir gemeinsam gegen die Urheber von Abfall in Flüssen vorgehen können.

Des rivières sans plastique : surveillance et traitement à la source

Comment éviter la présence de déchets plastiques dans et autour des cours d’eau? C’est ce qu’a étudié Rijkswaterstaat (les Ponts et Chaussées néerlandais) à la demande du ministère néerlandais des infrastructures et de la gestion des eaux. Nous partageons ces connaissances avec les gestionnaires de zones aux Pays-Bas et désormais également à l’international, afin de pouvoir intervenir ensemble auprès des responsables des déchets sauvages qui polluent les cours d’eau et leurs environs.